بررسی امکان ثبت مخازن و ذخایر نفتی در قراردادهای نفتی بین‏‌المللی ایران، بر اساس نظریات و استانداردهای بین‌‏المللی و داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی مدیریت نفت و گاز، رئیس هیئت مدیرۀ شرکت تبدیل انرژی پایا

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز

چکیده

امروزه استانداردهای بین‌المللی یا داخلی حسابداری تأثیر بسزایی در اتخاذ سیاست‌های مالی و نتایج ناشی از آن‌ها دارد. در این راستا، علاوه‌بر تصویب استانداردهای ملی حسابداری از سوی کشورها، استانداردهای بین‌المللی نیز از سوی هیئت‌ها و کمیته‌های بین‌المللی حسابداری تصویب شده است. علت اهمیت بیشتر این موضوع در صنعت نفت و گاز در مقایسه با صنایع دیگر، ناشی از راهبردی بودن این صنعت در کشور صاحب مخزن و نظام مالی قراردادهای نفتی بوده است.
در ایران، ثبت مخازن نفتی، علاوه‌بر تحلیل به استناد اصل حاکمیت دولت‌ها بر منابع طبیعی و تعهدات ناشی از آن و نیز عدم تسری مالکیت قهقرایی درخصوص مخازن نفتی، بر پایۀ استانداردهای حسابداری داخلی و بین‌المللی انجام می‌گیرد؛ زیرا همواره تلاش برای تطبیق استانداردهای داخلی بر پایۀ استانداردهای بین‌المللی بوده است.
با استناد به استانداردهای بین‌المللی مانند استاندارد شمارۀ 69 یا گزارشگری مالی، به ترتیب عدم ثبت مخازن نفتی مبنی بر افشای اطلاعات مربوط به ذخایر ثبت‌شده و ارائۀ صورت‌های مالی و دارایی‌های پیمانکار برای تصمیم‌گیری پیمانکاران و سهام‌داران و نیز ارائۀ مقادیر ذخایر ثابت‌شدۀ نفت و گاز به‌عنوان اطلاعات تکمیلی قابل درک است و از استانداردهای موجود داخلی نیز عدم ثبت مخازن نفتی برداشت می‌شود. در نهایت، با توجه به یافته های این مقاله ، ثبت مخازن نفتی توسط پیمانکارغیرقانونی تلقی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Possibility of Registering Oil Tanks and Reserves in Iran's International Oil Contracts Based on Theories and International and Domestic Standards

نویسندگان [English]

  • Rasoul Lahijanian 1
  • Fatemeh Sheikhy Deh Chenary 2
1 Ph.D. in Oil and Gas Management, Chairman of the Board, Sustainable Energy Conversion Company
2 Master of Oil and Gas Law
چکیده [English]


Whether worldwide or domestic, accounting standards now have a substantial impact on the implementation of fiscal policies and their repercussions. In addition to national accounting standards being adopted by countries, international standards have been approved by international accounting boards and committees. However, due to the strategic importance of this issue in the country that owns the reservoir and the financial structure of oil contracts, the importance of this issue in the oil and gas business has been more significant than in other industries. In Iran, the issue of registration of oil reservoirs is based on domestic and international accounting standards, in addition to analysis based on the principle of government sovereignty over natural resources, the obligations arising from it, and the non-expansion of regressive ownership of oil reservoirs, because there has always been an effort to comply with domestic standards based on international standards.
Non-registration of oil tanks based on the disclosure of information on registered reserves and presentation of financial statements and contractor assets for the decision of contractors and shareholders and presentation of amounts is prohibited in the standards used in the industry, citing international standards such as Standard No. 69 or Financial Reporting. Proven oil and gas reserves can be viewed as extra information, and non-registration of oil reserves is factored into current domestic requirements. Finally, according to the results of this paper, the contractor's registration of oil reservoirs is unlawful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Registration of oil reservoirs
  • International and domestic accounting standards
  • Sovereignty and ownership of the Iranian government
  • International oil contracts
آقاموسی طهرانی، رضا و نعمتی، محمد (1398). «گونه‌شناسی و آسیب‏‌شناسی حقوقی قراردادهای بالادستی نفت و گاز با توجه به حاکمیت و امنیت ملی». اقتصاد دفاع، دورۀ 4، شمارۀ 12، ص47-73.
ابراهیم‌‎پور، شهرام، شکرخواه، جواد و باباجانی، جعفر (1397). «الگویی برای پیاده‌سازی استانداردهای حسابداری مصوب سازمان حسابرسی در نهادهای بخش عمومی جمهوری اسلامی ایران». پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دهم، شمارۀ 4 (پیاپی 38 ) ، ص 1-20.
ابراهیمی، سیدنصرالله و اویارحسین، شادی (1391)، «آثار تحریم بر اجرای قراردادهای بازرگانی بین‌المللی از منظر فورس ماژور». دوفصلنامۀ علمی پژوهشی دانش حقوق مدنی، شمارۀ 2، ص 1-18.
ابراهیمی، سید نصرالله و شیریجیان، محمد (1393). «قراردادهای بالادستی نفت و گاز نظام جمهوری اسلامی ایران و تبیین دلالت‌‏های قانونی و الزامات قراردادهای جدید». پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دورۀ 3، شمارۀ 10، ص1-39.
بینشیان، زهرا، تابش، زهرا و زیاری، رضا (1397). «آیا حرفه حسابداری آمادگی پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی IFRS)) را دارد؟». مطالعات حسابداری و حسابرسی، شمارۀ 25، ص 99-114.
پاکدل، غلامرضا، حسن‏‌زاده کوچو، صادق، حسن‌‏زاده کوچو، محمود و رستمی، امین (1393). «تاریخچه و وضعیت فعلی استانداردگذاری حسابداری در ایران». نخستین ماهنامۀ بازار سرمایۀ ایران، شمارۀ 111، ص78-82.
خدادادی، ولی، واعظ، سیدعلی و رودبار شجاعی، علی (1395). «عوامل مؤثر بر پذیرش استانداردهای بین‌المللی حسابداری در کشورهای در حال توسعه». فصلنامۀ حسابداری مالی، دورۀ 8، شمارۀ 30، ص 122-142.
درخشان، مسعود (1392). «ویژگی‌های مطلوب قراردادهای نفتی: رویکرد اقتصادی-تاریخی به عملکرد قراردادهای نفتی در ایران». فصلنامۀ اقتصاد انرژی، سال سوم، شمارۀ 9، ص 53-113.
رضایی، عماد و آماده، الهام (1395). «حسابداری صنعت نفت و گاز وکاربرد‌ها و استانداردهای آن». دومین کنفرانس بین‌‏المللی حسابداری و مدیریت در هزاره سوم. رشت.
رفیعی، افسانه و ناظمی، امین (1388). «استاندارد بین‏‌المللی گزارشگری مالی شماره 6: چالش‌‏های پیش رو». حسابدار رسمی، شمارۀ 8، ص68-71.
رودکی، جمال (1382). «راهبردهای اساسی استاندارد گذاری: یکنواختی و افشا در گزارشگری مالی». مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، شمارۀ 39 و 40، ص 187-208.
سلطانی، تینا (1395). «بررسی و مرور حسابداری اکتشاف و استخراج منابع معدنی». پنجمین کنفرانس بین‌‏المللی پژوهش‌‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
صالحی، اله‌‎کرم، مرادی، محمد و بزرگمهریان، شاهرخ (1394). «واکاوی نارسایی‌‎ها و تنگناهای مربوط به نقش حسابداری در فرایند تصمیم‌‎گیری مدیران». حسابداری و منافع اجتماعی، دورۀ 5، شمارۀ 3، ص 51-68.
شکوهی، محمدرضا، خادم‎وطنی، عسگر و اسحق‎‌زاده، علی (1396)، «مقایسۀ روش‎های مالی در قراردادهای نفتی، رویکرد کوشش‌‎های موفق و بهای تمام‌شده کامل». اکتشاف و تولید نفت، شمارۀ 147، ص 30-38.
شهیدی، مرتضی و شمس‌اللهی، محسن (1399). «مطالعۀ تطبیقی تعهد ایجابی ناشران اوراق بهادار به افشای اطلاعات در حقوق ایران و امریکا». پژوهشنامۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 4، شمارۀ 5، ص 239-280.
شیروی، عبدالحسین (1395). حقوق نفت و گاز. تهران: انتشارات میزان.
عرب‏‌مازار، علی‌اکبر، باقری، بهروز و گل‌‏محمدی، مریم (1395)، «قراردادهای بیع متقابل و چالش‌‏های مالیاتی آن در صنعت نفت و گاز ایران». تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شمارۀ 30.
Arnott, R. (2004). Oil and gas reserves: Communication with the financial sector at: http://www.gmec-ee.com/wp-content/uploads/2013/08/Oil-and-Gas-Reserves-Communication-with-the-financial-sector.pdf (last visited: 2022-02-16).