حمایت از حقوق مالکانۀ کاربران بازی‌های فضای مجازی بر مبنای قاعدۀ لاضرر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

امروزه بازی‏ های فضای مجازی کسب‌وکاری سودآور شناخته می ‏شود که ابعاد اقتصادی گسترده ‏ای دارد. از جمله ابعاد اقتصادی این بازی‏ ها حقوق مالکانۀ کاربران یعنی «حساب کاربری» و «امتیازات کسب‌شده» در بازی‏ ها است. ازآنجاکه تولیدکنندگان بازی‏ های فضای مجازی در وضعیت برتری نسبت‌به کاربران قرار دارند و معمولاً با درج شروطی به نفع خود در «شرایط استفاده از خدمات» مسئولیت خود را در حفظ حساب‏ ها و امتیازات کاربران و ارائۀ پشتیبانی از بازی‏ ها محدود می‌کنند و اختیار پایان‌دادن به بازی را برای خود محفوظ می ‏دارند، همواره حقوق مالکانۀ کاربران در موقعیت متزلزلی قرار می‏ گیرد. در حقوق ایران، در نبود قوانین خاص، قاعدۀ لاضرر را از دو جهت می‏ توان برای حمایت از حقوق کاربران به‌کار برد. از یک سو، بر اساس قاعدۀ منع سوء‏استفاده از حق، سازندگان بازی حق ندارند به قصد اضرار یا با اتخاذ تصمیمات نامتعارف در اعمال حق موجب تضییع حقوق مالکانۀ کاربران شوند. از سوی دیگر، می‏توان از قاعدۀ لاضرر لزوم جبران خسارت وارده به حقوق مالکانۀ کاربران را، که بر اساس قواعد دیگر مسئولیت مدنی قابل‌جبران نباشد، استنباط کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Protection of the Property Rights of the Gamers in Cyber Games based on the Rule of “No-Loss.”

نویسندگان [English]

  • Pardis Behbood 1
  • Hojjat Mobayen 2
1 MSc. of Private Law, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Assistant Professor, Department of Islamic and Private Law, School of Law and Political Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Nowadays, cyber games are a profitable business with wide economic dimensions, including the property rights of gamers, i.e., “Accounts” and “Points”. Since the producers of cyber games are in a superior position to the gamers, by including terms in terms of Service, they usually limit their responsibility for protecting users’ accounts and points, providing support for the games, and reserving the right to terminate the game. For these reasons, the property rights of gamers are always in a precarious position. In Iranian law, due to the absence of specific laws, we can use the rule of “No-Loss” to protect users’ rights in two ways. On the one hand, according to the rule of “abuse of rights”, the producers have no right to damage the property rights of gamers to cause harm or make unconventional decisions in exercising the right. On the other hand, it is possible to deduce from the rule of "No-Loss" the compensation for the damage caused to the property rights of gamers, which cannot be compensated based on other rules of civil liability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtual Property
  • Property Rights
  • Account
  • Cyber Games
  • Rule of “No-Loss”

مراجع

امامی‌پور، محمد (1376). قاعده‏ی لاضرر به عنوان مبنای مسئولیت مدنی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
انصاری، شیخ مرتضی (1419). فرائد الاصول. جلد دوم، قم: مجمع‌الفکر الاسلامی، چاپ اول.
انصاری، علی (1390). سوء استفاده از اضطرار با رویکردی به اندیشه فقهی امام خمینی(ره). پژوهشنامه متین (53)، 26-50.
انصاری، شیخ مرتضی‌بن محمدامین (1414). رسائل فقهیه. قم: مجمع‌ الفکر الاسلامی، چاپ اول.
آخوند خراسانی، شیخ محمدکاظم (1409). کفایه الاصول. قم: مؤسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، چاپ اول.
باقری، محمد (1391). سوء‏استفاده از حق قراردادی در حقوق ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکدۀ اقتصاد و علوم اجتماعی
البشروی الخراسانی، عبدالله‌بن‌محمد (فاضل تونی) (1412). الوافیه فی اصول الفقه. فاضل تونی (مترجم). قم: مؤسسه مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول.
بهرامی احمدی، حمید (1390). قواعد فقه مختصر هفتاد و هفت قاعده‏ ی فقهی حقوقی، جلد اول. تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم.
جباری، مصطفی و صابریان، بهروز (1393). تک فرزندی، مصداق سوء‏استفاده از حق. مطالعات فقه و حقوق اسلامی،6 (11)، 76-51.
حاجی نوری، غلامرضا (1394). بازگشت اعتدال به نظریه سوء‏استفاده از حق. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر (فقه و حقوق اسلامی سابق)،6(11)، 143-166.
الحسینی، السیدمیرعبدالفتاح (1417ق). العناوین الفقهیه، جلد اول. قم: مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ اول.
رهنمون، رئوف و شیخ الاسلامی، اسعد (1390). حمایت از حقوق مصرف‌کننده و قلمرو آن در فقه شافعیان و امامیه. فقه و مبانی حقوق اسلامی، 44(1)، 77-98.
سبحانی، محمدحسین (1398). نخبه الازهار فی احکام الخیار ، تقریرات بحث شیخ الشریعه اصفهانی. قم: مطبعه العلمیه چاپ‌خانه علمیه.
سمیعیان، آیلار (1393). مسئولیت مبتنی بر قاعده اتلاف در حقوق ایران و فقه عامه. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکدۀ حقوق.
سیدمحمدی، سمیرا (1396). دکترین سوء‏استفاده از حقوق مالکیت فکری در نرم‌افزارهای رایانه‏ای. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
صفایی، حسین و رحیمی، حبیب‏اله (1389). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). تهران: سمت، چاپ اول.
طباطبائی، سیدمحمدرضا (1371). تنقیح الاصول. تقریرات درس شیخ ضیاء الدین عراقی. نجف: المطبعه الحیدریه.
کاتوزیان، ناصر (1358). سوء‏استفاده از حق یا تقصیر در اجرای حق. فصلنامه حقوق، (21)، 115-103.
کاتوزیان، ناصر (1370). حقوق مدنی: ضمان قهری، مسئولیت مدنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
کاتوزیان، ناصر (1390). مسئولیت ناشی از عیب تولید: مطالعه انتقادی و تطبیقی در تعادل حقوق تولیدکننده و مصرف‌کننده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
کاتوزیان، ناصر (1395). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: میزان، چاپ چهل‌ونهم.
محقق داماد، سیدمصطفی (1383). قواعد فقه: بخش مدنی (مالکیت-مسئولیت). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ یازدهم.
محمدی، ابوالحسن (1397). قواعد فقه. تهران: میزان، چاپ پانزدهم.
نجفی‌ خوانساری، شیخ موسی (1418 ه). منیه الطالب فی شرح‌حاشیه المکاسب، جلد سوم. تقریرات درس میرزا محمد حسین نائینی. قم: موسسه النشر الاسلامی.
نراقی، احمد‌بن محمدمهدی (1375). عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام. قم: تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
Brown, P., & Raysman, R. (2006). Property rights in cyberspace games and other novel legal issues in virtual property. Indian JL & Tech., 2, 87-105.
Castranova, E. (2001). Virtual Worlds: A First-Hand Account of Market and Society on the Cyberian Frontier. Available at SSRN 294828. https://spartan.ac.brocku.ca/~tkennedy/COMM/Castranova2001.pdf
Dibbell, J. (2003). The Unreal Estate boom. Wired Magazine, 11(1), 5. http://www.wired.com/wired/archive/11.01/gaming_pr.html
Fairfield, J. (2005). Virtual Property. BUL Rev., 85, 1047-1106.
Financial Accounting Standards Board (FASB) (2013) Technology Spotlight-Recognizing Revenue from Sales in a Virtual World. Available at https://www.iasplus.com/en/publications/us/industry-spotlight/tech/tech-spotlight-issue-4
Garlick, M. (2004). Player, pirate or conducer-A consideration of the Rights of Online gamers. Yale JL & Tech., 7, 422.
Ripert, G. (1933). Les règles du droit civil applicables aux rapports internationaux: contribution à l'étude des principes généraux du droit visés au statut de la Cour permanente de justice internationale. Martinus Nijhoff, 565-664, https://www.trans-lex.org/128400.
Flour, J., & Aubert, J. L. (1996). Les Obligations, l’Acte Juridique. Paris: Armand Colin. 6e edition.
Kennedy, R. (2008). Virtual Rights? Property in Online Game Objects and Characters. Information and Communications Technology Law, 17 (2), 95-106.
Kenneth, K. Eng (2016). Content creators, virtual goods: Who owns virtual property. Cardozo Arts & Ent. LJ, 34, 249-278
Mazeaud, H., Mazeaud, J. & Mazeaud, L. (1998). Leçons de Droit Civil. T. 2, Vol. 1, Obligations: Théorie Générale, par F. Chabas, Paris: L.G.D.J. 9e edition.
Muijen, G. (2020). Property rights in virtual objects; How a qualified normative approach to virtual property rights can benefit users and developers of MMOGs.https://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=139050. last accessed date 5/02/20.
Palka, P. (2017). Virtual property: towards a general theory (Doctoral dissertation).
Shen, L. (2010). Who owns the Virtual Items? Duke Law & Technology Rev., 9, 1-14.
Supercell Terms of service, available at https://supercell.com/en/terms-of-service/
حقوق فناوری های نوین
دوره 4، شماره 7 - شماره پیاپی 7
بهار و تابستان
فروردین 1402
صفحه 135-148

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 دی 1401
  • تاریخ بازنگری: 16 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 15 اسفند 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار