تسهیل در اثبات مسئولیت مدنی قراردادی و خارج از قرارداد ارائه‌دهندگان خدمات حرفه‌ای صرف در حقوق ایران با مطالعۀ تطبیقی حقوق فرانسه و کامن‌لا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی/ دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد حقوق نفت و گاز دانشگاه تهران

چکیده

برخورداری ارائه‌دهندگان خدمات حرفه‌ای صرف از دانش و مهارت تخصصی و عدم آشنایی مصرف‌کنندگان خدمات از با فرایند‌ها و مراحل ارائۀ خدمات سبب می‌شود زیان‌دیده از خدمات، در مقام اثبات ارکان مسئولیت مدنی، با دشواری مواجه شود که این امر بعضاً به تضییع حقوق زیان‌دیده و تحمیل ناروای خسارات به وی منتهی می‌شود. به همین دلیل است که نظام‌های مختلف حقوقی، با درنظرگرفتن مبانی خاص مسئولیت مدنی اشخاص حرفه‌ای، تلاش در جبران نابرابری اصحاب چنین دعوایی دارند.
این مقاله به دنبال تبیین ارکان مسئولیت مدنی ارائه‌دهندگان خدمات حرفه‌ای صرف است، از این منظر که از نظر اثباتی چه تأثیری بر حقوق زیان‌دیده دارد. با مطالعۀ تطبیقی نظام‌های حقوقی فرانسه و کامن‌لا و پیش‌فرض گرفتن مبانی مسئولیت مدنی اشخاص حرفه‌ای در نظام حقوقی ایران مشخص می‌شود که در بسیاری از فروض، زیان‌دیده از اثبات زیان، فعل زیان‌بار و رابطۀ سببیت معاف است یا اثبات آن برای وی به‌سهولت امکان‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Facilitation of proving the Contractual and non-contractual liability of the professional service providers in Iranian Law by a comparative study of French and Common Law

نویسندگان [English]

  • MohammadKazem Mahtabpour 1
  • Hourieh Vojgani 2
1 Ph.D in Private Law/ SBU
2 Master of oil and gas law from Tehran University
چکیده [English]

T
The professional service providers’ specialized knowledge and skill versus the service customers’ unfamiliarity with the process of service providing cause difficulties for the injured party in proving the main elements of the contractual and non-contractual liability. As a result, sometimes wasting the injured parties’ rights and improper imposition of damages is unavoidable. For this reason, different legal systems such as French Law and Common Law try to eliminate the complaints’ inequality by considering special basis for the professional’s civil liability.
This article seeks to explain the professional’s contractual and non-contractual liability’s main elements and pillars from the prospective of its effect on the injured party’s rights. A comparative study of French Law and Common Law and assuming the civil liability's basis for the professional service providers in Iranian legal system shows that in many cases, the injured party is exempt from proving the harmful act and the casual relationship or it is easily possible for him to prove it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elements
  • Civil Liability
  • Professionals
  • French Law
  • Common Law
اصلانی، حمیدرضا (۱۳۸۴). «مفهوم و جایگاه تقصیر در مسئولیت مدنی قهری و قراردادی». الهیات و حقوق، شمارۀ ۱۵ و ۱۶، ص ۵۱-۹۴.
امینی، عیسی و محمدی‌نژاد، سمیرا (۱۳۹۱). «نقش تقصیر در مسئولیت مدنی و مقایسه آن با حقوق کامن‌لا»، تحقیقات حقوقی آزاد، دورۀ 5، شمارۀ ۱۸، ص ۱-۲۲.
بادینی، حسن (۱۳۹۴). فلسفه مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
پاک‌طینت، حسن (۱۳۸۹). انتخاب و جمع مسئولیت قراردادی و قهری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۶۳). حقوق تعهدات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
خدابخشی، عبدالله (۱۳۹۴). حقوق دعاوی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
شراره، عبدالجبار (۱۴۱۷). «شروط الضرر الموجب للضمان فی الفقه الاسلامی المقارن». الفکر الاسلامی، شمارۀ ۱۶، ص ۱۱۸-۱۳۰.
شهیدی، مهدی (۱۳۸۹). آثار قراردادها و تعهدات. تهران: انتشارات مجد، چاپ چهارم.
شیروی، عبدالحسین (۱۳۸۰). «نقد و بررسی مقررات آیین دادرسی مدنی راجع به مطالبۀ خسارات قراردادی و تأخیر تأدیه»، مجلۀ مجتمع آموزش عالی قم، شمارۀ ۹، ص ۷-۵۰.
صدری، ابوالقاسم (۱۳۶۰). مسئولیت ناشی از قرارداد در حقوق ایران. رسالۀ دکتری، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
صفایی، حسین و رحیمی، حبیب‌اله (۱۳۸۹). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). تهران: سمت.
صفایی، حسین و رحیمی، حبیب‌اله (۱۳۹۷). مسئولیت مدنی تطبیقی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
قاسم‌زاده، مرتضی (۱۳۸۷). مبانی مسئولیت مدنی. تهران: بنیاد حقوقی میزان، چاپ پنجم.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۹۰). مسئولیت ناشی از عیب تولید، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۹۲). دوره مقدماتی حقوقی مدنی: وقایع حقوقی- مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ نهم.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۹). الزام‌های خارج از قرارداد، جلد اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ نهم.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۷الف). قواعد عمومی قراردادها. جلد چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۷ب). عقود معین. جلد اول، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ دهم.
یزدانیان، علیرضا (۱۳۷۶). تفاوت بین مسئولیت قراردادی و قهری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدّۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
Ben-Shahar, O., & Porat, A. (2010). Fault in American Contract Law, Cambridge University Press.
Bishop, W. (2010). The choice of remedy for breach of contract, Readings in the Economics of Contract Law. Cambridge University Press.
Demogue, R. (1925). Traite des obligations en general. Tome 5, Paris: Librarie Arthur Rousseau.
Gillies, P. (2004). Business Law. Federation Press.
Haller, B. E. (1966). “Products Liability: How Strict Is Strict”. 1 Forum 23.
Kramer, A. (2017). Proving Contract Damages. Cambridge University Press.
Mettarlin, D. M (1961). “Contractual and delictual responsibility in Quebec; The rediscovery of contract”. McGill law journal, 8(1).
Momege, C., Nicolas Bessot; Ashurst. (n.d). “France Report”, Accessed 15.11.2019, https://ec.europa.eu/competition/antitrust/actionsdamages/national_reports/france_en.pdf.
Pedley, P. (2020). Essential Law for Information Professionals. London: Facet Publishing.
Rowan, S. (2012). Remedies for Breach of Contract: A Comparative Analysis of the Protection of Performance. OUP Oxford.
Sage, Y. L. (1996). “French Law of Delict: The Role of Fault and the Principels Governing Losses and Remedies”. Comparative Law Journal of the Pacific, 2, 1-19.
Savatier, R. (1934).“Regles generales de la responsabilote civil”. Revue critique de legislation et de jurisprudence, 54.
Schmidt-Kessel, Martin; Eva Silkens. (2014). Breach of Contract, European Perspectives on the Common European Sales Law. Springer.
Sido, K. R.(2006). Architect and Engineer Liability: Claims Against Design Professionals. Aspen Publishers Online.
Smyth, C. M. & Gatto, M. (2018). Contract Law: A Comparison of Civil Law and Common Law Jurisdictions, Business Expert Press.
Steel, S. (2015). Proof of Causation in Tort Law. Cambridge University Press.
Stewart A., Swain, W., & Fairweather, K. (2019). Contract Law: Principles and Context. Cambridge University Press.
Von Bar, C. (2009). Non-Contractual Liability Arising out of Damage Caused to Another. Walter de Gruyter.
Willmott, L., Christensen, S., Butler, D., & Dixon, B. (2018). Contract Law, Oxford University Press ANZ.
Accessed: 31.03.2020, https://jade.io/article/521429
ECJ, 5 March 2015 c-503/13, Boston Scientific Medizintechnik, Accessed 23.03.2020, http://curia.europa.eu/juris/celex.jsf?celex=62013CJ0503&lang1=en&type=TXT&ancre=.
Report from the commission to the European parliament, the council and the European economic and social committee, on the Application of the Council Directive on the approximation of the laws, regulations, and administrative provisions of the Member States concerning liability for defective products (85/374/EEC). (2018), Accessed 19.04.2020, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52018DC0246&from=EN.